Toelichting op de balans

Het eigen vermogen van de Gemeente Den Haag bestaat uit de Algemene reserves (€ 99,9 mln.), de overige reserves (€ 1.088,3 mln.) en het gerealiseerde resultaat (€ 55,1 mln.). Het eigen vermogen is met € 42,38 mln. toegenomen t.o.v. vorig jaar.

De stand per 31-12-2022, de mutaties ten opzichte van de stand van 31-12-2021 en afwijkingen van de begrote mutaties zijn toegelicht in de programmaverantwoording. Een toelichting op aard en doel van reserves en eventuele bijzonderheden die niet het gevolg zijn van het uitgevoerde beleid worden hierna per categorie reserve toegelicht.

Algemene reserves – totaal (€ 99,9 mln.)
De algemene reserves (in brede zin) bestaan uit de algemene reserve,  de centrale bedrijfsvoeringsreserve, de reserves exploitatieresultaten (voor onderhoud op vastgoed en sportaccomodaties) en de programmareserves. De algemene reserve bevat in beginsel vrij beschikbare middelen, is niet gekoppeld aan specifiek door de raad vastgestelde doelen en is bedoeld voor het afdekken van risico’s en tegenvallers, waarvoor geen afzonderlijke reserves of voorzieningen zijn getroffen. Hiermee wordt voorkomen dat financiële tegenvallers direct leiden tot onmiddellijke bezuinigingen. In de paragraaf weerstandsvermogen is een nadere toelichting opgenomen.

 
Algemene reserve (€ 76,2 mln.)
In 2022 is op basis van het herstelplan de verwachte verkoopopbrengst van het vastgoed van € 4,3 mln. en de incidenteel beschikbare bespaarde rente van € 6,5 mln. toegevoegd aan de algemene reserve. Tot slot is om de algemene reserve op het benodigde niveau te brengen uit de diverse voordelen in de Uitvoeringsnota 2022 (RIS313771) € 8,2 mln. toegevoegd aan de algemene reserve.

In 2022 is het voorziene tekort op de begroting van € 3,1 mln. onttrokken uit de algemene reserve.

Gemeentebrede exploitatiereserves ( € 10,9 mln.)
In de praktijk kunnen onderhoudslasten naar hun aard van jaar tot jaar verschillen.
Conform de Algemene verordening financieel beleid en beheer gemeente Den Haag 2019 doet het college jaarlijks het voorstel aan de gemeenteraad om het resultaten op het onderhoud van vastgoed en sportaccommodaties te verrekenen met respectievelijk de centrale reserve Onderhoud vastgoed en de centrale reserve Onderhoud sportaccommodaties.
Op basis van het verwachte onderhoud is in 2022 € 1,2 mln. toegevoegd aan de reserve Onderhoud vastgoed en € 2,0 mln. onttrokken uit de reserve Onderhoud sportaccommodaties. In de paragraaf 'Onderhoud kapitaal goederen' respectievelijk het programma Sport wordt nader ingegaan op het feitelijk in 2022 uitgevoerde onderhoud. De stand per 31 december 2022 van beide reserves gezamenlijk is € 10,9 mln.

Programmareserves ( € 11,7 mln.)

In 2022 is € 6,3 mln. onttrokken uit de programmareserves. De inhoudelijke verantwoording vindt plaats op het desbetreffende beleidsprogramma. De programmareserves Openbare orde en veiligheid, Economie, Stadsontwikkeling en Wonen en Stadsdelen, Integratie en Dienstverlening hebben per 31 december 2022 een negatief saldo van totaal € 2,416 mln. In verband met de verkiezingen is er geen uitvraag geweest voor een herstelplan. De negatieve programma’s en het herstelplan worden betrokken bij de Resultaatbestemming 2022 op basis van de dan actuele inzichten van de programmareserves (RIS313463).

Reserve grondbedrijf (€ 58,1 mln.)

Deze reserve dient ter dekking van de algemene risico's van bedrijfsmatig opereren op de onroerend goed markt. De reserve wordt gevoed met beschikbare dekking bij vaststelling van de grondexploitaties en met saldi door de financieel-administratieve afsluiting van plannen. Indien een MPG-plan met een negatief saldo operationeel wordt verklaard door het bestuur wordt er een voorziening getroffen voor de contante waarde van het plan. De actualisatie van deze voorziening wordt verrekend met de reserve Grondbedrijf. De reserve wordt inhoudelijk toegelicht in de paragraaf Grondbeleid.

De algemene reserve (in brede zin) en de Reserve Grondbedrijf zijn onderdeel van het gemeentelijk weerstandsvermogen.

Egalisatiereserves (€ 0,0 mln.)

De egalisatiereserves hebben tot doel om ongewenste schommelingen tussen jaren  op te vangen, het betreft  tarieven die aan derden in rekening worden gebracht. Met de resultaatbestemming 2021 (RIS312073) is er
€ 1,55 mln. ontrokken van de egalisatiereserve.

Activareserve (€ 171,9 mln.)

In de reserve Activafinanciering zijn middelen opgenomen voor dekking van kapitaallasten van investeringen.
In 2022 is aan de reserve activafinanciering € 88,9 mln. uit verschillende programma’s en reserves toegevoegd. De grootste toevoegingen zijn:

• € 28,2 mln. Overkluizing Utrechtsebaan RIS312232;
• € 17,8 mln. Rotterdamsebaan;
• € 9,6 mln. Meerjaren Programma Kunstwerken IV;
• € 5,0 mln. Verduurzaming vastgoed;

Uit de reserve is totaal € 30,2 mln. onttrokken:

• € 5,0 mln. is overgeheveld naar programma Mobiliteit. Deze overheveling was mogelijk omdat de corresponderende jaarlijkse kapitaallasten structureel in de exploitatie zijn opgenomen;
• € 5,5 mln. is onttrokken voor incidentele dekking kapitaallasten;
• € 13,6 mln. vrijval Rotterdamsebaan. Bij de oplevering in 2022 van het project Rotterdamsebaan is totaal € 35,0 vrijgevallen ten behoeve van het coalitieakkoord 2022 – 2026. Uit de reserve Activafinanciering is € 13,6 mln. vrijgevallen.
• € 3,8 mln. is overgeheveld naar de exploitatie voor Centrum Noord.
• € 2,3 mln. is overgeheveld naar de exploitatie voor het Masterplan IT.

De stand van de reserve per 31 december 2022 is € 171,9 mln.
 Projectreserves (€ 737,3 mln.)

Vervolg project reserves

Vervolg project reserves

Projectreserves zijn reserves die dienen ter dekking van een specifiek doel of project.
De stand per 31-12-2022, de mutaties ten opzichte van de stand van 31-12-2021 en afwijkingen van de begrote mutaties zijn verder inhoudelijk toegelicht in de programmaverantwoording.

Bestemmingsreserves overig (€ 121,0 mln.)

Dit zijn reserves die niet onder een van de andere categorieën vallen, te weten:

Onder deze categorie staan reserves die niet onder een van de andere categorieën vallen.
Het totaal van de overige bestemmingsreserves per 31-12-2022 bestaat voornamelijk uit het saldo van de reserves Allocatie incidentele middelen (nieuw beleid), reserve Herfasering en de Taakmutaties gemeentefonds. Voor elke begroting is er een aparte allocatiereserve. De stand van deze reserves is ultimo 2022 € 121,0 mln. Een inhoudelijke toelichting is (indien relevant) opgenomen onder het programma waar de reserve aan gekoppeld is in de programmaverantwoording.