Financiële verantwoording op hoofdlijnen

 Binnen dit programma is circa 66% van het geld besteed aan afvalverwijdering en afvalstoffenheffing. Daarnaast is circa 12% aan energietransitie/duurzaamheid besteed en 12% aan milieubeleid, milieubeheer en luchtkwaliteit.

De afvalstoffenheffing is de belangrijkste bron van inkomsten. Dit levert 68% van de inkomsten op. Het restant is gedekt uit de ontvangen subsidies, reserves, opbrengsten vanuit derden (zoals laadinfra) en algemene middelen.

Toelichting financieel resultaat programma

Resultaten
Het programma Duurzaamheid, milieu en energietransitie sluit af met een voordelig resultaat van € 10,2 mln. ten opzichte van de begroting. De belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de begroting zijn:

• Afvalverwijdering € 5,5 mln. V

Het voordeel is met name ontstaan omdat de hoeveelheid huishoudelijke afval is afgenomen, waardoor er minder kosten zijn gerealiseerd. Daarnaast zijn er door de groei van de stad meer inkomsten. Het saldo van de activiteit afvalverwijdering wordt verrekend met de algemene middelen (€ 2,5 mln.) en de voorziening afvalstoffenheffing (€ 3,0 mln.).  

• Energietransitie € 4,5 mln. V

Veel projecten zijn conform planning verlopen, bij enkele projecten vooral is sprake van een langere doorloop- of voorbereidingstijd en dit heeft tot minder uitgaven geleid in het afgelopen jaar. Hiertegenover staat een lagere onttrekking aan de gemeentebrede reserve Duurzaamheid en energietransitie op programma 15 Financiën.

Neutrale ontwikkelingen
Er is per saldo € 1,7 mln. minder aan lasten en baten gemaakt dan begroot in het kader van diverse subsidies. Dit heeft met name betrekking op de beschikte subsidie Middelen aanpak energiearmoede, die in zijn geheel voor 2022 in de begroting waren opgenomen maar voor een langere periode beschikbaar zijn. Door voorbereiding en afstemming met woningcorporaties en verwerking van de rekeningen zijn in 2022 minder lasten gemaakt dan begroot.
Verder is € 0,1 mln. minder besteed en onttrokken aan de reserve Revolverende middelen dan begroot. Dit komt omdat er meer gepasseerde leningen aan VvE’s zijn dan verwacht. Daarnaast is er per saldo € 0,3 meer lasten voor laadinfra (o.a. beheer en onderhoud) gerealiseerd. Hier tegenover staan hogere inkomsten vanuit laadinfra. Ten slotte heeft de gemeente een eenmalige schenking van € 1,2 mln. ontvangen. Vanwege de voorwaarden is dit bedrag aan de voorziening School in Bos gedoteerd, dus meer lasten.

Begrotingsoverschrijding
Voor het programma Duurzaamheid, Milieu en Energietransitie overstijgt het totaal aan gerealiseerde programmalasten het begrote lastentotaal niet. Er is daarom geen sprake van een begrotingsonrechtmatigheid

Verschillen 2022 t.o.v. 2021
In 2022 waren de lasten € 3,2 mln. hoger dan in 2021. De stijging heeft met name betrekking op de dotatie aan de voorziening School in Bos vanwege eenmalige schenking (€ 1,2 mln.) en hogere uitgaven voor Energietransitie (€ 2,4 mln.).

De baten waren € 10,7 mln. hoger dan in 2021. Vanuit afvalstoffenheffing zijn meer baten (€ 6,5 mln.) gerealiseerd door gestegen tarieven in 2022. Tegenover de hogere lasten vanwege dotatie aan de voorziening School in Bos staan hogere baten van € 1,2 mln. Verder zijn er hogere baten vanwege ontvangen subsidies (€ 2,0 mln.) en hogere opbrengsten vanuit laadinfra (€ 1,0 mln.).

Toelichting lasten en baten
In 2022 is aan de activiteit Energietransitie € 15,1 mln. besteed. Er is € 6,9 mln. besteed aan projecten in de stad, waaronder subsidies en gerichte wijk- en bedrijvenaanpakken. Daarnaast is € 1,8 mln. besteed aan communicatie, participatie en dienstverlening. Tot slot is € 6,4 mln. besteed aan overige programmalasten, waarvan € 5,7 mln. aan personeelskosten.

Toelichting op financieel resultaat                                                                                  € 4,5 mln. V/I  

Lasten                                                                                                                                        € 4,4 mln.  V/I

Subsidieregeling Aardgasvrije wijken                                                                                          € 0,7 mln. V/I
Voor het project Proeftuinen heeft de gemeente een bijdrage gekregen van het Rijk van € 4,8 miljoen als dekking van de onrendabele top. Deze subsidieregeling heeft een doorlooptijd tot 2028 en is bedoeld voor het transitieklaar maken van appartementen van Staedion en het aansluiten van de eerste woningen van Vestia in Den Haag Zuidwest. Het investeringsbesluit van Vestia (nu Hof Wonen) heeft echter later plaatsgevonden dan waar rekenring mee werd gehouden. Ook de vertraagde levering van materiaal heeft geleid tot latere aansluiting van woningen (circa 3 maanden), waardoor de kosten doorschuiven naar 2023.   

Via de reserve Grote projecten blijft het voordeel beschikbaar voor aardgasvrije wijken.

Enecoreserve                                                                                                                                      € 3,8 mln. V/I
Veel projecten zijn conform planning verlopen, bij enkele projecten is vooral sprake van een langere doorloop- of voorbereidingstijd en dit heeft tot minder uitgaven geleid in het afgelopen jaar.

Enkele projecten uitgelicht:
- Voor de pilot van HMS (betreft het elektrificeren van een tweetal voertuigen) was € 1 mln. begroot. Door langere levertijden zijn de kosten in 2022 niet met HMS afgerekend.
- Challenge Energie uit de wijk editie 4 is naar 2023 doorgeschoven.
- Er is later gestart met de aanbesteding van de concessie warmtenet Binckhorst, waardoor ook aanverwante activiteiten en bijbehorende kosten niet meer in 2022 zijn gemaakt.
- Niet alle beschikbare subsidies en fondsen zijn volledig benut.   

Via de reserve Energietransitie en Duurzaamheid blijft het voordeel beschikbaar voor projecten van Energietransitie.

Toelichting lasten en baten
In 2022 is € 9,4 mln. besteed op de activiteit Duurzaamheid. Hiervan betreft € 2,5 mln. het programma verduurzaming woningen. Aan inzet voor aanpak energiearmoede, geluidssanering en reductie van energieverbruik woningen is € 2,2 mln. besteed. Daarnaast is er € 0,9 mln. besteed aan projecten, waarvoor subsidies zijn ontvangen. Aan het project klimaatadaptatie is € 1,7 mln. besteed. Verder is er voor € 0,5 mln. subsidie verstrekt en was € 0,8 mln. voor duurzame stedelijke ontwikkeling. Circa € 0,6 mln. heeft betrekking op de eigen organisatie. Voor overige duurzaamheidstaken is € 0,2 mln. besteed.

In 2022 is € 3,6 mln. op de activiteit Duurzaamheid aan opbrengsten gerealiseerd. De opbrengst heeft voor € 0,2 mln. betrekking op een onttrekking uit de reserve Revolverende investeringsmiddelen. Er is € 3,0 mln. aan subsidies ontvangen Middelen aanpak energiearmoede en Tijdelijke overgangsregeling ISV-geluid. De overige opbrengst bedraagt eveneens € 0,4 mln.

Toelichting op financieel resultaat                                                                                  € 0,8 mln. N/I  

Lasten                                                                                                                                        € 0,0 mln.  N/I

Klimaatadaptie                                                                                                                               € 0,3 mln. N/I
Bijdrage aan de klimaatadaptatieprojecten onder andere aan het Tesselseplein en Panamaplein zijn hoger uitgevallen. Dit komt doordat er meer budget nodig was voor het effectief tegen gaan van wateroverlast en hittestress. Daarnaast zijn de projecten sneller gerealiseerd, waardoor er geen uitloop is naar 2023.

Duurzaamheid algemeen wonen                                                                                               € 0,3 mln. N/I
Door de toegenomen vragen en daarmee de druk op de dienstverlening is er meer personeel ingezet.

EU-projecten                                                                                                                                   € 0,2 mln. N/I
Er zijn kosten gemaakt voor de projecten community-led local development (CLLD), Mariahoeve en duurzaamheidsfonds, waarvan de afrekening met de subsidies vanuit Europa nog moet plaatsvinden.

Neutrale ontwikkelingen                        € 1,2 mln. V/I
Dit betreffen lagere lasten die samenhangen met lagere baten. Zie de toelichting hieronder.  

Overige nadelen op lasten                                                                                                             € 0,4 mln. N/I

Baten                                                                                                                                         € 0,8 mln.  N/I

Neutrale ontwikkelingen                        € 1,2 mln. N/I
Tegenover deze lagere baten, staan ook lagere lasten. Zie de toelichting hieronder.  

Overige voordelen op baten                                                                                                         € 0,4 mln. V/I

Toelichting neutrale ontwikkelingen
Er is per saldo € 1,3 mln. minder lasten en baten gemaakt in het kader van diverse subsidies. Dit heeft met name betrekking op de beschikte subsidie Middelen aanpak energiearmoede, die in zijn geheel voor 2022 in de begroting waren opgenomen maar voor een langere periode beschikbaar zijn. Door voornamelijk meer voorbereiding en afstemming met woningcorporaties en verwerking van de rekeningen zijn in 2022 minder lasten gemaakt dan begroot.
Er is € 0,1 mln. meer besteed en meer onttrokken aan de reserve revolverende middelen dan begroot. De realisatie is hoger dan begroot omdat er meer gepasseerde leningen aan VvE’s zijn dan verwacht.

Toelichting lasten en baten
In 2022 is € 86,4 mln. op de activiteit Afvalverwijdering & Afvalstoffenheffing besteed. Een bedrag van € 34,9 mln. heeft betrekking op de inzamelingskosten door Haagse Milieu Services, € 20,7 mln. op de verwerkingskosten en € 5,3 mln. op de verbrandingsbelasting. Voor de kwijtschelding van de afvalstoffenheffing voor minima is € 8,2 mln. gerealiseerd. De kapitaallasten bedragen € 3,5 en de eenmalige kosten van ondergrondse restafvalcontainers bedragen € 1,3 mln. Daarnaast zijn de kosten van inning bruto € 3,1 mln. verder heeft circa € 3,9 mln. betrekking op handhaving. Overige kosten bedragen € 5,5 mln.

In 2022 is € 92,0 mln. aan opbrengsten gerealiseerd. Dit heeft voor een groot deel betrekking op inkomsten uit de afvalstoffenheffing: € 89,4 mln. De overige opbrengsten zijn huurinkomsten van het overslagstation (€ 0,4 mln.), boetes voor het onjuist aanbieden van huisvuil (€ 0,5 mln.) en bijdragen van Nedvang (€ 1,7 mln.). De opbrengsten worden verrekend met de voorziening Afvalstoffenheffing.

Vanaf 2023 maakt deze activiteit onderdeel uit van programma Buitenruimte.

Toelichting op financieel resultaat                                                                                 € 5,5 mln. V/I

Het saldo van de activiteit afvalverwijdering wordt verrekend met de algemene middelen (€ 2,493 mln.) en met het nadeel op dividend dat is ontstaan in programma 15 (€ 3,0 mln. Bij de uitvoeringsnota 2022 is incidenteel € 2,5 mln. vanwege een verwacht tekort vanuit algemene middelen aan de begroting van afval toegevoegd. Dit tekort is bij de jaarrekening 2022 niet ontstaan, waardoor het voordeel van € 2,5 mln. terugvloeit naar de algemene middelen. Voor een nadere toelichting over afvalstoffenheffing zie het onderdeel reserves, voorzieningen en investeringen.

Lasten                                                                                                                                        € 4,5 mln. V/I

Verwerkingskosten huishoudelijk Afval                                                                                    € 2,8 mln. V/I   
In de hoeveelheid huishoudelijk afval is een afname te zien van 15.170 ton in vergelijking met 2021. Hierdoor zijn de verwerkingskosten (€2,3 mln.) en verbrandingsbelasting (€ 0,5 mln.) lager.

Lagere kwijtscheldingslasten                                                                                                       € 0,9 mln. V/I
Het aantal aanvragen en kwijtgescholden aanslagen zijn gedaald in de afgelopen jaren.

Eenmalige kosten ORAC’s                                                                                                              € 0,8 mln. V/I
Vanwege een vertraging in de voorbereidingen in de ontwerptrajecten in de buurten Zuidwal (centrum) en Bloemenbuurt-Oost (Segbroek). Daarnaast is vertraging ontstaan door noodzakelijke aanpassingen aan wegen (het rechttrekken van bochten) voordat de ORAC's geplaatst kunnen worden, zodat de vrachtwagens de containers kunnen legen.

Baten                                                                                                                                          € 1,0 mln. V/I

Opbrengst heffing                                                                                                                            € 1,3 mln. V/I
In 2022 zijn er meer aanslagen verstuurd als gevolg van de groei van de stad. Verder zorgt de afname van leegstand van objecten en inning oude belastingjaren ook voor meer opbrengsten.

Overige inkomsten                                                                                                                           € 0,3 mln. N/I
Het aantal boetes voor verkeerd aangeboden huisvuil is gedaald ten opzichte van 2021, namelijk van 4.800 naar 2.400 boetes.

Toelichting lasten en baten
In 2022 is € 15,6 mln. aan de activiteit Milieubeleid, milieubeheer en luchtkwaliteit besteed. Hiervan heeft € 5,9 mln. betrekking op de deelnemersbijdrage Omgevingsdienst Haaglanden. Aan beheer, onderhoud en uitbreiding van het laadinfra netwerk is € 4,9 mln. besteed. Daarnaast is er € 0,2 mln. aan het beheer van walstroominstallaties besteed. Aan de invoering van milieuzones en de omruilregeling is € 1,1 mln. besteed. Overige kosten ten behoeve van milieubeheer kostte circa € 1,1 mln. Verder is er € 0,9 mln. uitgegeven aan bodembescherming en -saneringen. De overige kosten betreffen € 0,2 mln. Tot slot heeft circa € 1,3 mln. betrekking op personele kosten.

De totale opbrengst bedraagt € 4,8 mln. Hiervan heeft € 3,0 mln. betrekking op de opbrengsten van laadinfra, € 1,7 mln. op de ontvangen subsidies voor bodemsanering en laadinfra en € 0,1 mln. aan overige opbrengsten.

Toelichting op financieel resultaat                                                                                € 0,7 mln. V/I  

Lasten                                                                                                                                        € 0,8 mln.  V/I

Enecomiddelen laadinfra                                                                                                              € 0,3 mln. V/I
De uitputting van de Enecomiddelen is in 2022 wat lager, met name doordat de realisatie van nieuwe laadpleinen en kortparkeersnelladers meer tijd (o.a. aanbesteding) vraagt dan was verwacht en doorschuift naar 2023. Hiertegenover staat een lagere onttrekking aan de gemeentebrede reserve Duurzaamheid en energietransitie op programma 15 Financiën.

Bodemsanering                                                                                                                                 € 0,2 mln. V/I
De uitvoering van een aantal bodemprojecten is in 2022 met een rijkssubsidie in plaats van eigen middelen verrekend. Verder is een aantal bodemprojecten niet afgerond vanwege saneringsmaatregelen.

Overige voordelen op lasten                                                                                                        € 0,2 mln. V/I

Neutrale ontwikkelingen                        € 0,1 mln. V/I
Dit betreffen lagere lasten die samenhangen met lagere baten. Zie de toelichting hieronder.  

Baten                                                                                                                                          € 0,1 mln. N/I

Neutrale ontwikkelingen                        € 0,1 mln. N/I
Tegenover deze lagere baten, staan ook lagere lasten. Zie de toelichting hieronder.

Toelichting neutrale ontwikkelingen
Er is per saldo € 0,4 mln. minder lasten en baten gemaakt in het kader van diverse subsidies. Dit heeft met name betrekking op de beschikte subsidies van laadinfra. Verder is er per saldo € 0,3 meer lasten voor laadinfra (o.a. beheer en onderhoud) gerealiseerd. Hier tegenover staan hogere inkomsten vanuit laadinfra. 

Toelichting lasten en baten
In 2022 is € 4,4 mln. aan natuur- en milieueducatie besteed. Hiervan is € 1,1 mln. uitgegeven aan milieueducatie (Den Haag werkt en lesmateriaal) en € 0,3 mln. aan School in Bos. Circa € 1,5 mln. heeft betrekking op de personeelskosten. In 2022 heeft de gemeente een schenking met voorwaarden ontvangen is een bedrag van € 1,2 mln. aan de voorziening School in Bos gedoteerd (RIS 313791). Een bedrag van € 0,2 mln. betreft het vastgoed (zoals kapitaallasten). De overige kosten betreffen € 0,1 mln.

De totale opbrengst bedraagt € 1,6 mln. In 2022 heeft de gemeente een schenking van € 1,2 mln. met voorwaarden ontvangen. De overige opbrengsten zijn vooral bijdragen van scholen voor het bezoek aan School in Bos.

Toelichting op financieel resultaat                                                                                € 0,3 mln. V    

Lasten                                                                                                                                        € 1,0 mln. N/I

Minder onderhoud educatieve tuinen                                                                                        € 0,2 mln. V/I
Door een tekort aan personeel bij de sociale partners is er minder onderhoud op de educatieve tuinen uitgevoerd en afgerekend dan benodigd was. De kwaliteit van het onderhoud was in 2022 lager dan het gewenste niveau.

Neutrale ontwikkelingen                        € 1,2 mln. N/I
Dit betreffen hogere lasten die samenhangen met hogere baten. Zie de toelichting hieronder.

Baten                                                                                                                                         € 1,3 mln. V/I

Neutrale ontwikkelingen                        € 1,2 mln. V/I
Tegenover deze hogere baten, staan ook hogere lasten. Zie de toelichting hieronder.

Overige voordelen op baten                                                                                                        € 0,1 mln. V/I

Toelichting neutrale ontwikkelingen
De gemeente heeft een eenmalige schenking van € 1,2 mln. ontvangen. Deze schenking kan alleen ingezet worden voor Buitencentrum School in Bos in de gemeente Westerveld (Drenthe). Vanwege de voorwaarden is dit bedrag aan de voorziening School in Bos gedoteerd.