Duurzaamheid, milieu en energietransitie

Beleidsverantwoording op hoofdlijnen

De activiteiten en beoogde resultaten in 2022 worden nader toegelicht in de Voortgangsbrief Duurzaamheid. De Voortgangsbrief Duurzaamheid rapporteert over de voortgang en opbrengsten van het beleid uit de Kadernota Duurzaamheid (RIS 301829). De voortgangsbrief over het jaar 2022 wordt met de programmarekening 2022 verstuurd.

Wat heeft de gemeente in 2022 gedaan?

• De toelatingscriteria voor vrachtauto’s in de milieuzone diesels zijn aangescherpt naar emissieklasse 6 en is de voertuigklasse autobussen toegevoegd. Daarnaast is er een milieuzone voor 2-takt brom- en snorfietsen ter grootte van de hele stad.
• Er zijn 410 laadpalen (circa 820 laadpunten) voor elektrische auto’s bijgekomen.
• Dit jaar zijn 537 aanvragen voor de omruilregeling voor dieselauto's, brommers en snorfietsen gehonoreerd.
• De Transitievisie warmte is naar aanleiding van moties, informatie- en discussiebijeenkomsten en zienswijzen aangepast.
• Besluit genomen om de locaties De Constant Rebecqueplein, Ypenburg Spoorlaan en Binckhorst Vestaweg te reserveren als geothermielocaties.
• Verspreid over de stad zijn bijeenkomsten en activiteiten georganiseerd in het kader van de energietransitie en duurzaamheid.
• In 2022 zijn er 4.434 transitieklare woningen bijgekomen. Het totaal aantal transitieklare woningen in Den Haag per 2023 is 124.362.
• Ook in 2022 zijn er subsidies (o.a. groen dak, koken en verwarmen op schoen energie, en gevelisolatie en zonnepanelen) in het kader van duurzaamheid en energietransitie aan burgers en bedrijven verleend. 
• In 2022 zijn er een 'recordaantal' van bijna 15.000 aanmeldingen binnengekomen voor de Direct Bespaar Actie en de actie Goedkoper je Huis Verwarmen met het doel om energie te besparen.
• Dankzij Operatie Steenbreek zijn in 307.178 straattegels vervangen door planten, nieuwe geveltuintjes, groene parkeerplaatsen en schoolpleinen. Bewoners en de gemeente winnen hiermee voor de tweede keer de Gouden Tegel!
• In 2022 is gestart met het aanleggen van walstroom voor de drijvende steigers in de derde haven.
• Er zijn 56 ondergrondse restafvalcontainers en 42 containers in afvalsorteerstraatjes geplaatst. Verder zijn 5 ondergrondse restafvalcontainers omgezet naar containers voor plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drankpakken.
• Er is in 2022 in totaal 221.510 ton aan afval in Den Haag geproduceerd, een daling van 14.749 ton ten opzichte van 2021. Het aandeel restafval is met 9.742 ton gedaald, terwijl het scheidingspercentage met 1,36% is afgenomen. 
• Vanaf 2022 hebben alle ondergrondse restafvalcontainers een vulgraadsensor. 

Indicatoren

Er zijn in 2022 4.434 woningen transitieklaar bijgekomen. Het vaststellen van een energielabel na het toepassen van verduurzamingsmaatregelen aan een woning is niet verplicht. Voorheen stelde de gemeente dit verplicht bij een subsidie, maar vanaf 2021 wordt er een nieuwe methodiek gehanteerd om energielabels vast te stellen. Deze is veel duurder dan hiervoor en daarmee is de verplichting tot vaststellen uit de subsidieregeling gehaald. Hierdoor is het vaststellen enkel nog verplicht bij een verhuizing en verhuring. Transitieklaar wordt gebaseerd op de afgemelde energielabels en doordat het niet langer verplicht is blijven de cijfers achter. Positief is wel dat in het aantal afgemelde labels (ongeveer 65% van alle woningen) het aandeel EFG veel kleiner is dan het aandeel woningen met een A, B of C label.

De afwijking van de begroting kan naar twee oorzaken herleid worden: ten eerste ziet de gemeente dat de gescheiden inzameling van bijna alle afvalfracties terug is gelopen in 2022. De reden hiervan is op dit moment onduidelijk, maar het blijft lastig om bewoners te bewegen hun afval goed gescheiden aan te bieden. Den Haag kent een diverse bevolking en de doorloop van nieuwe bewoners is in sommige wijken hoog. De gemeente blijft inzetten op communicatie en educatie om bewoners te helpen bij het scheiden. De tweede reden dat de scheiding afwijkt van de begroting, is dat het aandeel gestapelde bouw en hoogbouw efficiënte gescheiden inzameling in de weg staat. Hier kan de gemeente nog onvoldoende scheidingsmiddelen aan bewoners aanbieden. De beperkte ruimte vormt hierbij een uitdaging. De verwachting is dat de overgang op nascheiding PMD in de loop van 2023 zal helpen het scheidingscijfer omhoog te brengen. Verder zal de gemeente extra inzet plegen om meer bioafval gescheiden in te zamelen in de stad, bijvoorbeeld door PMD-containers om te zetten naar bioafval-containers of biococons bij te plaatsen. Waar mogelijk worden extra inzamelfaciliteiten aangeboden voor de gescheiden inzameling van oud papier en karton.

* Hierbij gaat het om het CO2-uitstoot van gebouwen en installaties in eigendom en gebruik van de gemeente Den Haag.
** Hierbij gaat het om energieverbruik van vastgoed en installaties in eigendom en gebruik van de gemeente Den Haag. Wat aan derden verhuurd of van derden gehuurd wordt, is hierin niet meegenomen.

* De realisatie 2022 betreft de CO2-uitstoot in 2021. De cijfers over de uitstoot in 2022 zijn in de herfst van 2023 beschikbaar.
** Percentage reductie ten opzichte van de uitstoot bij de nulmeting. Een negatief percentage betekent een groei van de uitstoot.

Na vele jaren van daling van de CO2-uitstoot is deze in 2021 met 5% gestegen ten opzichte van 2020. De doelstelling van 48% reductie van de uitstoot ten opzichte van 1990 is hiermee niet behaald. Het bedroeg 35%. Dit komt deels door de groei van het aantal inwoners (0,8%) en het aantal huishoudens/woningen (0,6%). Daarnaast was voor wat betreft de sector wonen ook het aardgasverbruik in woningen hoger door het vele thuiswerken i.v.m. Corona en de relatief koude winter. In de andere G4-steden Amsterdam, Rotterdam en Utrecht was die procentuele toename vergelijkbaar.
Daarnaast was de Haagse economie enigszins hersteld van Corona in vergelijking met 2020. Dit had impact op de uitstoot voor de sectoren werken en mobiliteit, waarbij beide hoger uitkomen dan de doelstelling.  Het aardgasverbruik in kantoren en bedrijfspanden is gestegen, onder andere doordat de lockdowns weer iets minder streng waren. En met name het personenautoverkeer en het vrachtverkeer zijn toegenomen. Een deel van de bevolking meed het OV vanwege Corona en stapte over op de auto. Het aantal personenauto’s is in de loop van 2021 met 2.000 toegenomen.
In het najaar van 2023 is de CO2-uitstoot van 2022 bekend als alle onderliggende cijfers beschikbaar zijn. Als gevolg van de hoge energieprijzen is door de gemeente, bedrijven en bewoners in 2022 stevig ingezet op uiteenlopende maatregelen gericht op energiebesparing. 

*  Door de technologische ontwikkelingen bestaat er een steeds diverser aanbod deelauto’s. Hierdoor is het lastig goed zicht te houden op het aantal lokale en particuliere initiatieven. In 2022 is daarom de methode van het landelijk onderzoek autodelen aangepast waardoor niet alle particuliere (peer-to-peer) deelauto’s worden meegenomen in het onderzoek. Verder maken zakelijke deelauto’s niet langer deel uit van het onderzoek, omdat de auto’s niet algemeen publiekelijk beschikbaar zijn. Dit vraagt voorzichtigheid in het vergelijken van het totaal aantal deelauto’s in Den Haag. Wel is duidelijk dat de groei van het aantal deelauto’s in 2022 is doorgezet; zowel het aantal beschikbare keyless en elektrische auto’s als het aandeel intensief gebruikte deelauto’s. Zo steeg het autodelen via SnappCar met 55% ten opzichte van 2021.