Financiële verantwoording op hoofdlijnen

Toelichting op de samenstelling van de lasten in 2022
De activiteit inrichting en onderhoud buitenruimte omvat 61% van de lasten van dit programma. 20% van de lasten betreft de vervanging en het onderhoud van het rioolstelsel in de stad. Aan handhaving in de openbare ruimte om deze schoon, heel en veilig te houden is 12% besteed. Het beheer van het openbaar groen bedraagt ongeveer 7%.

Toelichting op de dekking van het programma in 2022
De activiteiten binnen dit programma worden voor 61% gedekt uit algemene en/of gemeentebrede middelen. 25% komt uit belastingen (met name rioolheffing). De overige 14% komt uit huren en pachten van strandexploitatie en kiosken, leges e.d.

Resultaten
 Het programma Buitenruimte sluit af met een positief resultaat van € 4,0 mln. ten opzichte van de begroting. De afwijkingen zijn verderop in dit hoofdstuk nader toegelicht. De belangrijkste resultaten zijn:

• Door vacatures die moeilijk in te vullen zijn (o.a. binnen de handhaving) is er een voordeel behaald op de personele kosten. Daarnaast zijn er meer declarabele uren op projecten geschreven waardoor een voordeel is ontstaan (€ 2,8 mln. V).
• In 2019 is gebleken dat er voor een aantal voertuigen geen BPM en MRB is betaald. Naar aanleiding van deze constatering is er in samenwerking met het fiscaal adviesteam een onderzoek gestart om te bepalen of Den Haag BPM-plichtig is. Voor de eventuele naheffingsaanslagen is een bedrag gereserveerd. In 2022 heeft de belastingdienst zijn standpunt kenbaar gemaakt en zijn er naheffingsaanslagen betaald. Het restant van de reservering is vrijgevallen (€ 1,0 mln. V).
• In het kader van het herstelplan van de algemene reserve is er vastgoed verkocht wat niet begroot was. Dit saldo wordt verrekend met de algemene reserve bij resultaatbestemming 2022. Zie ook de paragraaf vastgoed (€ 0,6 mln. V).
• Vanwege de latere levering van materialen en langere voorbereiding zijn de projecten Paxhaven, Badhuisstraat en Betje Wolffstraat in 2022 vertraagd (€ 0,9 mln. V).
• Door stijgende prijzen (o.a. materiaal), toenemende complexiteit en het toepassen van werk-met-werk komen de kosten van enkele projecten boven de investeringsgrens van € 2,5 mln. Deze investeringen moeten daarom geactiveerd worden. De kosten worden dan via het MIP gefinancierd en niet uit de exploitatie, wat daar tot een voordeel leidt. Dit voordeel moet aan de reserve werk met werk/kunstwerken gedoteerd worden, zodat dit beschikbaar blijft voor het MJPK (€ 0,2 mln. V).
• Het onderhoud van het groen is hoger uitgevallen vanwege het populierenvervangingsplan, onkruidbestrijding en hogere exploitatiekosten van het groenbedrijf. Daarnaast is er sprake van prijsstijgingen voor zowel de inkoop van materialen als de machinekosten (€ 2,6 mln. N).
• Instellen voorziening arbeid gerelateerde kosten vorming 1SRO van € 2,5 mln., waarvan € 1 mln. wordt bekostigd uit de reserve 1SRO, en € 1,5 mln. ten laste komt van de exploitatie (€ 1,5 mln. N).

Neutrale ontwikkelingen
Per saldo is er voor € 0,9 mln. minder aan lasten gerealiseerd en minder onttrokken uit de reserves Werk met Werk en kunstwerken, verduurzaming openbare verlichting en uitgaven gedekt uit subsidies en voorzieningen.

Verschillen 2022 t.o.v. 2021
De lasten in 2022 zijn € 13,7 mln. hoger dan in 2021. Dit heeft vooral betrekking op: € 1,5 mln. hogere kapitaallasten als gevolg van gedane investeringen in 2021. € 3,1 mln. heeft betrekking op openbare verlichting, waarvan 2,7 mln. betrekking heeft op het verduurzamen van openbare verlichting, en € 2,5 mln. vorming voorziening 1SRO.
De kosten voor onderhoud en vervanging van de riolering zijn ook gestegen met € 0,9 mln. Hier staan extra baten rioolheffing tegenover. De overige beheerlasten buitenruimte (zoals extra groen, populierenvervangingsplan, wegonderhoud en civiele kunstwerken) zijn € 5,1 mln. hoger.

Daarnaast is er voor € 14,4 mln. meer gedoteerd aan reserves. Hiervan betreft € 12 mln. de initiële storting aan de reserve verduurzaming openbare verlichting en € 2,9 mln. heeft betrekking op de reserve 1 straatreinigingsorganisatie. Hiertegenover staat dat de dotatie aan de reserve werk met werk en kunstwerken €0,5 lager is dan in 2021.     

De baten zijn € 6,6 mln. hoger dan in 2021. Dit komt voor € 1,4 mln. omdat de gemeente weer volledige marktinkomsten heeft ontvangen na de corona jaren. Daarnaast zijn de baten rioolheffing € 0,9 mln. hoger door meer huisaansluitingen en door een indexatie van het tarief. Tevens is er voor € 0,6 mln. een pand verkocht. Tenslotte heeft € 1,0 mln. betrekking op een vrijval voorziening. Ook is er i.v.m. de overname HWB een extra opbrengst van € 2,0 mln.

Daarnaast is er voor € 15,5 mln. meer onttrokken aan reserves. Dit betreft voor € 11,5 mln. vanuit de reserve werk met werk en kunstwerken. Hiervan is er € 10,5 mln. gedoteerd aan de activareserve t.b.v. MJPK4 en bijdrage aan het project INHTR Lijn 16 S.  Tevens is er € 2,7 mln. onttrokken in het kader van verduurzamen van openbare verlichting en € 1,3 mln. uit de reserve 1 straatreinigingsorganisatie.   

Toelichting lasten en baten
In 2022 is op de activiteit inrichting en onderhoud buitenruimte € 127,7 mln. besteed: € 30,0 mln. heeft betrekking op straatreiniging, waarvan € 11,8 mln. personeelskosten voor onder andere veegmedewerkers, € 10,8 mln. bijdrage aan het Haags Werkbedrijf en € 7,4 mln. overige materiële kosten. In het kader van het beheer en onderhoud van de straten en wegen is circa € 15,1 mln. besteed. Aan onderhoud en vervanging van de openbare verlichting is € 11,5 mln. is uitgegeven. Voor onderhoud en vervanging van kunstwerken in de buitenruimte (o.a. kademuren, bruggen e.d.) is € 14,1 mln. gerealiseerd, € 7,5 mln. is besteed aan overige fysiek beheer en onderhoud, o.a. voor de zeehavens. Daarnaast is er € 1,8 mln. besteed aan gladheidsbestrijding en € 2,5 mln. aan de vorming van de voorziening 1SRO. Tot slot is er circa € 16,5 mln. besteed aan personele kosten voor het primaire proces inrichting buitenruimte, € 10,0 mln. aan kapitaallasten. Ook heeft er voor € 18,7 mln. dotaties aan diverse reserves plaatsgevonden.

De opbrengst op deze activiteit bedraagt € 24,8 mln. Hiervan betreft € 15,7 mln. onttrekkingen aan de reserves Werk met Werk en kunstwerken, 1 straatreinigingsorganisatie en verduurzaming openbare verlichting. € 2,1 mln. heeft betrekking op de ontvangen leges en heffingen (o.a. opbreekvergunningen, havengelden) en de huurinkomsten bedragen € 2,5 mln. (o.a. kiosken en benzinestations). Ook is er € 0,6 mln. ontvangen vanuit de raamovereenkomst verpakkingen en € 2,1 mln. heeft betrekking op de overdracht van middelen in verband met de overname Haags Werkbedrijf. De overige opbrengsten bedragen € 1,9 mln.

Toelichting op financieel resultaat                                                                                  € 2,8 mln. V/I  

Lasten                                                                                                                                              € 1,2 mln.  V/I

Apparaatskosten                                                                                   € 1,0 mln. V/I
Het aantal declarabele uren is in 2022 aanmerkelijk hoger. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: minder niet-declarabele uren (opleidingen en teamontwikkeling) en er is meer externe inhuur geweest om te kunnen voldoen aan de vraag van de opdrachtgevers.

Handhaving (gebruik openbare ruimte)                                                                                € 0,8 mln. N/I
De juridische kosten voor bezwaar- en beroepsprocedures zijn aanzienlijk hoger vanwege complexere zaken dan ingeschat. Hierdoor zijn meer uren door de juristen in rekening gebracht.

Straatreiniging                                                                                                                              € 0,7 mln. V/I
Door efficiënt inzet van eigen personeel zijn werkzaamheden ten behoeve van straatreiniging niet uitbesteed aan derden.  

Paxhaven                                                                                                                                           € 0,6 mln. V/I
Het project heeft vertraging opgelopen omdat de levering van natuursteen is vertraagd.

Herinrichting                                                                                                                                  € 0,3 mln. V/I
De afstemming met de nutsbedrijven heeft gezorgd voor vertraging bij de start van de werkzaamheden aan de Badhuisstraat. De ontwerpwerkzaamheden voor het project Betje Wolffstraat zijn later gestart, omdat is onderzocht en besloten de scope van het project uit te breiden.

Haven Scheveningen                                                                                                                     € 0,3 mln. V/I
De kosten voor het baggeren zijn lager uitgevallen vanwege het goede weer in 2022. Dit heeft namelijk geleid tot minder verzanding. Verder zijn minder kosten voor het afsluiten van de kade in de 1e haven gemaakt door kritisch te kijken wanneer echt nodig was c.q. en daarmee aanvangstijden aan te passen. Ten slotte zijn een aantal beheer- en onderhoudskosten tijdelijk overgegaan naar de aannemer van de nieuwe bediencentrale.

Meerjarenplan Kunstwerken                                                                                                     € 0,2 mln. V/I
Door stijgende prijzen (o.a. materiaal), toenemende complexiteit en het toepassen van werk-met-werk komen de kosten van enkele projecten boven de investeringsgrens van € 2,5 mln. Deze investeringen moeten daarom geactiveerd worden. De kosten worden dan via het MIP gefinancierd en niet uit de exploitatie, wat daar tot een voordeel leidt. Dit voordeel moet aan de reserve werk met werk/kunstwerken gedoteerd worden, zodat dit beschikbaar blijft voor het MJPK.

Voorziening 1 Straatreinigingsorganisatie               € 1,5 mln. N/I
In verband met de oprichting van de 1SRO is voor de daarmee gepaard gaande incidentele arbeidsgerelateerde kosten een voorziening gevormd. In totaal is € 2,5 mln. gestort in de voorziening. Hiervan is € 1 mln. afkomstig uit de eerder gevormde reserve 1SRO (zie neutrale ontwikkelingen). € 1,5 mln. komt ten laste van de exploitatie.

Overig                                                                                                                                                € 0,4 mln. V/I

Baten                                                                                                                                                € 1,6 mln. V/I

BPM/MRB dienstvoertuigen                                                                                                      € 0,3 mln. V/I
In 2019 is gebleken dat er voor een aantal voertuigen geen BPM en MRB is betaald. Naar aanleiding van deze constatering is er in samenwerking met het fiscaal adviesteam een onderzoek gestart om te bepalen of Den Haag BPM-plichtig is. Voor de eventuele naheffingsaanslagen is een bedrag gereserveerd. In 2022 heeft de belastingdienst zijn standpunt kenbaar gemaakt en zijn er naheffingsaanslagen betaald. Het restant van de reservering is vrijgevallen. 

Verkoopresultaat CVDH                                                                                                              € 0,6 mln. V/I      
In het kader van het herstelplan van de algemene reserve is er vastgoed verkocht wat niet begroot was. Dit saldo wordt verrekend met de algemene reserve bij resultaatbestemming 2022. Zie ook de paragraaf vastgoed.

Leges en Havengelden                                                                                                                  € 0,3 mln. V/I
In 2022 zijn onder andere meer opbrengsten ontvangen uit de leges en havengelden dan begroot.

Overige                                                                                                                                              € 0,4 mln. V/I

Neutrale ontwikkelingen
€ 0,1 mln. minder lasten gemaakt in het kader van Werk met Werk. Hier staat ook een lagere onttrekking uit de reserve tegenover.
€ 0,9 mln. minder lasten gemaakt in het kader van verduurzamen openbare verlichting. Hier staat ook een lagere onttrekking uit de reserve tegenover.
€ 1,0 mln. vrijgevallen uit de reserve 1SRO. De reserve is herijkt. Dit heeft er toe geleid dat € 1 mln. van de reserve, de incidentele arbeid gerelateerde kosten, is overgeheveld naar de voorziening 1 Straatreinigingsorganisatie.

Toelichting lasten en baten
In 2022 is op de activiteit openbaar groen en openluchtrecreatie € 14,4 mln. besteed. Aan beheer en onderhoud in het openbaar groen in de stad is € 11,6 mln. besteed. Voor de exploitatie van de stadsboerderijen is € 1,9 mln. besteed waarvan 1,3 mln. personeelskosten. Ook is er voor € 0,3 mln. besteed aan strandbeleid. De huisvestingslasten bedragen € 0,6 mln.

De opbrengsten bedragen € 3,5 mln. bestaande uit € 1,9 mln. opbrengsten pachten strandexploitatie, € 0,5 mln. betreffen huuropbrengsten volkstuinen. € 0,7 mln. heeft betrekking op een vrijval voorziening en € 0,4 mln. betreft overige opbrengsten zoals leges kapvergunning/vergoeding bomenfonds/overig.

Toelichting op financieel resultaat                                                                                  € 1,1 mln. N/I

Lasten                                                                                                                                              € 2,2 mln. N/I

Populieren vervangingsplan en groen onderhoud                                                               € 1,6 mln. N/I
In 2022 zijn conform de afspraken met de raad veel populieren herplant en nieuwe onveilige populieren gekapt en herplant. Daarnaast is als gevolg van de droogte in de zomer bij de jonge aanplant extra water gegeven. De gehanteerde eenheidsprijzen waarmee vooraf is geraamd blijken door inflatie en prijsstijgingen hoger uit te pakken .

Exploitatie groenbedrijf                                                                                                               € 1,0 mln. N/I
Het exploitatieresultaat over 2022 van het groenbedrijf valt nadelig uit. Vanwege de klimaatverandering duurt het groeiseizoen van onkruid aantal weken langer en hierdoor is meer inzet voor de onkruidbestrijding nodig. Verder is vanwege krapte op de arbeidsmarkt en lagere productiviteit door langdurig verzuim meer inzet ingehuurd. Ten slotte zijn de bedrijfsvoeringskosten (zoals transport en ICT) hoger uitgevallen door prijsstijgingen als gevolg van inflatie.

Overig                                                                                                                                                € 0,5 mln. V/I

Baten                                                                                                                                                € 1,1 mln.  V/I

Vrijval voorziening                                                                                                                        € 0,7 mln. V/I
In 2019 is gebleken dat er voor een aantal voertuigen geen BPM en MRB is betaald. Naar aanleiding van deze constatering is een onderzoek gestart om te bepalen of de gemeente BPM-plichtig is.  Voor de eventuele naheffingsaanslagen is een bedrag gereserveerd. In 2022 heeft de belastingdienst zijn standpunt kenbaar gemaakt en zijn er naheffingsaanslagen opgelegd die lager uitvielen dan het gereserveerde bedrag. Het restant van de reservering is vrijgevallen.  

Overig                                                                                                                                                € 0,3 mln. V/I

Neutrale ontwikkelingen
€ 0,1 mln. meer lasten gemaakt in het kader van subsidies en uitgaven gedekt uit voorzieningen.  Hier staan ook een hogere baten tegenover.

Toelichting lasten en baten
De lasten riolering en waterzuivering bedragen € 41,1 mln. hiervan heeft € 24,1 mln. betrekking op de dotatie aan de voorziening riolering in verband met de rioolvervangingsinvesteringen, € 14,7 mln. is voor de jaarlijkse beheer en onderhoudskosten van gemalen en riolen, € 2,0 mln. is besteed aan personele kosten riolering en waterzuivering en € 0,3 mln. betreft perceptiekosten voor het innen van de rioolheffing.  

De baten bedragen € 44,8 mln. en betreffen met name de rioolheffing.

Toelichting op financieel resultaat

Zie voor een nadere toelichting het onderdeel voorzieningen

Toelichting lasten en baten
De lasten voor toezicht en handhaving van de buitenruimte zijn € 18,8 mln. en bestaan uit: € 13,5 mln. voor handhaving, € 2,9 mln. voor de buurtbeheerbedrijven € 0,8 mln. voor het exploiteren van het fietsdepot en € 1,3 mln. subsidie aan organisaties voor dierenbescherming. De overige lasten bedragen € 0,3 mln.

De baten voor toezicht en handhaving van de buitenruimte zijn € 0,9 mln. en bestaan uit € 0,7 mln. opbrengsten bestuurlijke boetes en € 0,2 mln. ontvangen bijdragen deelnemende gemeenten aan het fietsdepot.

Toelichting op financieel resultaat                                                                                  € 2,0 mln. V/I 

Lasten                                                                                                                                               € 1,8 mln. V/I

Exploitatiekosten handhaving                                                                                                    € 1,8 mln. V/I
Het voordeel wordt veroorzaakt door openstaande vacatures. Binnen de handhaving zijn vacatures moeilijk op te vullen. Verder zijn er minder kosten gemaakt vanwege vertraging bij de verbouwing van de Loudonstraat en de langere levertijden van materialen. 

Baten                                                                                                                                                € 0,2 mln. V/I

Overig                                                                                                                                                € 0,2 mln. V/I
Het gaat om met name meeropbrengsten uit bestuurlijke boetes voor overlast gestalde (brom)fietsen.

Toelichting lasten en baten
De lasten in 2022 bedragen € 3,3 mln. hiervan heeft € 1,7 mln. betrekking op exploitatiekosten van de markten inclusief de kapitaallasten en € 1,6 mln. betreft personele kosten.

De totale baten bedragen € 4,2 mln. en bestaan uit: huuropbrengsten € 1,9 mln. en marktgelden € 2,3 mln.

Toelichting op financieel resultaat                                                                                   € 0,5 mln. V/I

Lasten                                                                                                                                              € 1,0 mln. V/I

Exploitatiekosten Markten                                                                                                          € 0,9 mln. V/I
Het voordeel wordt veroorzaakt door openstaande vacatures (€ 0,2 mln.). Verder zijn er minder juridische kosten gemaakt vanwege minder bezwaarzaken (€ 0,2 mln.). De overige exploitatiekosten (o.a. huisvesting en ICT) zijn € 0,5 mln. lager uitgevallen.  

Overig                                                                                                                                                € 0,1 mln. V/I

Baten                                                                                                                                                € 0,5 mln. N/I

Markten                                                                                                                                            € 0,4 mln. N/I
Er zijn lagere huurbaten als gevolg van de huurkorting van het marktgeld (RIS303572) , het niet indexeren van het marktgeld en lagere bezettingsgraden van de wijkmarkten.

Overig                                                                                                                                                € 0,1 mln. N/I

Toelichting lasten en baten
In 2022 is voor € 0,4 mln. besteed aan bestrijding van ratten, muizen, wespen, wilde bijen, eikenprocessierupsen, bastaardsatijnrupsen en kakkerlakken op basis van meldingen.

Toelichting op financieel resultaat                                                                                  € 0,1 mln. V/I 

Lasten                                                                                                                                               € 0,1 mln. V/I

Overig                                                                                                                                                 € 0,1 mln. V/I
Onder ongediertebestrijding valt de bestrijding van ratten, muizen, wespen, wilde bijen, eikenprocessierupsen, bastaardsatijnrupsen en kakkerlakken. Bestrijding vindt alleen plaats wanneer de volksgezondheid in het geding is. De bestrijding vindt plaats op basis van meldingen, daarnaast wordt voorlichting gegeven hoe overlast van deze dieren kan worden voorkomen. Los van de aanpak van de ratten was er minder budget nodig om andere overlast te bestrijden. Daarbij wordt tevens opgemerkt dat de kosten voor de bestrijding van de eikenprocessierups in 2022 ten laste kwam van het groenbudget.

Toelichting lasten en baten
De lasten in 2022 bedragen € 2,5 mln. Hiervan heeft € 1,3 mln. betrekking op de exploitatiekosten van de begraafplaatsen Kerkhoflaan en Westduin inclusief kapitaallasten en € 1,2 mln. betreft apparaatslasten. De dotatie meerjarig onderhoud aan de voorziening Graven was € 0,3 mln. Daarnaast is er € 0,3 mln. aan omzet vanuit sociale dienst uitvaarten als negatieve last gerealiseerd.  

De totale baten bedragen € 2,6 mln. Hiervan heeft € 2,0 mln. betrekking op baten van begraven en uitvaarten en op afkoop onderhoud. De cateringopbrengsten bedragen € 0,1 mln. en de overige baten bedragen € 0,1 mln.De vrijval uit de voorziening Graven was € 0,4 mln, deze is als baat gerealiseerd.

Toelichting op financieel resultaat                                                                                  € 0,3 mln. N/I 

Lasten                                                                                                                                              € 0,2 mln.  N/I

Neutrale ontwikkeling (zie hieronder)                  € 0,1 mln. N/I
Overig                                                                                                                                                € 0,1 mln. N/I

Baten                                                                                                                                                € 0,1 mln.  N/I

Neutrale ontwikkeling (zie hieronder)                  € 0,1 mln. V/I
Overig                                                                                                                                                € 0,2 mln. N/I

Neutrale ontwikkelingen
De sociale dienst uitvaarten zijn in 2022 gerubriceerd als negatieve lasten in plaats van baten. Dit leidt tot een neutrale ontwikkeling van € 0,3 mln. op de lasten en de baten.
De vrijval voorziening Graven zijn in 2022 gerubriceerd als baten in plaats van negatieve lasten. Dit leidt tot een neutrale ontwikkeling van € 0,4 mln. op de lasten en de baten.

Toelichting lasten en baten
Op de activiteit Algemene Lasten en baten is € 0,2 mln. besteed. Dit betreft voor € 0,2 mln. eigen risico uitkeringen en kosten casemanagement.